Kto musi zapłacić zakładowi ubezpieczeń? Regres ubezpieczeniowy

Jeśli wydaje Ci się, że zakład ubezpieczeń zawsze wypłaca poszkodowanemu środki finansowe za poniesioną szkodę i na tym koniec, to jesteś w błędzie. W niektórych okolicznościach, ubezpieczyciel może żądać od sprawcy szkody części, a nawet i całości kosztów, które wypłaciło towarzystwo ubezpieczeniowe w ramach odszkodowania. Kto musi zapłacić ubezpieczycielowi poniesione przez niego koszty? Czym jest właściwie regres i jak się przed nim bronić? O tym poniżej.

Co to regres ubezpieczeniowy?

Regres ubezpieczeniowy to roszczenie zwrotne ubezpieczyciela. Istnienie regresu ubezpieczeniowego wynika z postanowień zawartych w kodeksie cywilnym, gdzie zgodnie z treścią art. 828§1 :

jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.

Mając na uwadze powyższe, regres ubezpieczeniowy to pewne uprawnienie ubezpieczyciela, który na mocy obowiązujących przepisów prawa, może dochodzić zwrotu od sprawcy szkody części lub całości kosztów wypłaconych poszkodowanemu w ramach odszkodowania. Co oznacza, że sprawca będzie obciążony kosztem odszkodowania.

Rodzaje regresu ubezpieczeniowego

Istnieją dwa rodzaje regresu ubezpieczeniowego. Wyróżnia jest regres ubezpieczeniowy typowy, zwany również regresem właściwym oraz regres ubezpieczeniowy nietypowy, który nazywany jest również regresem niewłaściwym. Pierwszy z wyżej wymienionych występuje wtedy, kiedy sprawcą szkody jest osoba trzecia. Z kolei w przypadku regresu niewłaściwego, sprawcą szkody jest sam ubezpieczający.

Czy regres ubezpieczeniowy się przedawnia?

Tak! Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, roszczenie towarzystwa ubezpieczeniowego przedawnia się po upływie 3 lat. Przy czym należy podkreślić, iż okres ten liczy się nie od dnia wystąpienia szkody, ale od daty wypłaty odszkodowania. Ponieważ co do zasady poszkodowany ma 3 lata na wystąpienie z wnioskiem o odszkodowanie, może się zdarzyć, że ubezpieczyciel wezwie sprawcę szkody do zwrotu poniesionych kosztów w terminie do 6 lat od dnia wystąpienia szkody. Przykład:

W sierpniu 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego szkodę poniósł Pan Kowalski z winy Pana Nowaka. Pan Nowak, jadąc w stanie nietrzeźwości, zbiegł z miejsca zdarzenia. Pan Kowalski przez wiele miesięcy zajęty był rehabilitacją i sprawami prywatnymi. Wystąpił do ubezpieczyciela z wnioskiem o wypłatę odpowiedniego odszkodowania dopiero w lutym 2019 r. Pan Nowak zaczął się cieszyć wraz z upływem 2016 r., gdyż błędnie myślał, że ubezpieczyciel nie będzie go już ścigał w celu odzyskania środków finansowych. Tymczasem ubezpieczyciel w styczniu 2022 r., wezwał sprawcę, czyli Pana Nowaka do zwrotu poniesionych kosztów.    

Kto musi zwrócić wypłacone odszkodowanie? 

Przepisy prawa regulują kwestie dotyczące tego, kto musi zwrócić ubezpieczycielowi wypłacone przez niego poszkodowanemu odszkodowanie. Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych:

Zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1, przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii, wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa, nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa, zbiegł z miejsca zdarzenia,

Doskonałym przykładem jest wypadek z udziałem rowerzysty nieposiadającego polisy, kiedy wina leży po jego stronie. Ubezpieczyciel wypłaci Ci odszkodowanie z AC, a następnie wystąpi najprawdopodobniej z regresem do rowerzysty. Chociaż nie jest do tego zobowiązany, ale najczęściej jednak żąda zwrotu wypłaconego odszkodowania. Rowerzysta musi zwrócić odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela. Inną sytuacją, kiedy ubezpieczyciel może wystąpić z regresem jest szkoda poniesiona z winy pieszego. Podobnie, jak to ma miejsce w przypadku rowerzysty, zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie poszkodowanemu, a następnie wystąpi z regresem do pieszego, a pieszy musi zapłacić za zniszczenie auta. Jeśli właściciel psa nie posiada odpowiedniego ubezpieczenia, a przez nieodpowiedni nadzór doszło do wtargnięcia psa na jezdnię, w wyniku czego kierowca samochodu potrącił psa, co skutkowało wystąpieniem szkody w pojeździe, kierowca może mając AC wystąpić z wnioskiem do swojego ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania, a zakład ubezpieczeń wystąpi z regresem do właściciela psa. Również właściciel mieszkania, który zalał inne mieszkanie może spodziewać się, iż ubezpieczyciel zalanego sąsiada wystąpi z regresem, czyli będzie miało miejsce wezwanie do zwrotu odszkodowania.

Jak można się bronić przed regresem?

Nigdy nie wiadomo, co komu pisane, dlatego zawsze warto wiedzieć, jak uniknąć regresu. Po pierwsze, zawsze warto wykupić ubezpieczenie OC. Po drugie, jeśli nawet dojdzie z Twojej winy do jakiegokolwiek zdarzenia, nigdy nie uciekaj z miejsca zdarzenia. Nawet jeśli przytrafiło Ci się potrącenie pieszego. Co robić w takiej sytuacji? Udzielić pierwszej pomocy i wezwać Policję. Po trzecie, nie prowadź samochodu pod wpływem alkoholu – to zawsze źle się kończy. Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu sprawia, że nawet jeśli posiadasz ubezpieczenie OC, to nie ma ono większego znaczenia. Ubezpieczyciel i tak wystąpi do Ciebie z regresem. Jeśli jednak ubezpieczyciel wystąpił do Ciebie z regresem, a Ty nie poczuwasz się do odpowiedzialności, złóż wniosek o umorzenie regresu lub odwołanie od regresu. Jeśli to nic nie dało, zawsze pozostaje Ci prośba o rozłożenie na raty regresu lub zwrócenie się do naszej kancelarii o pomoc. Nasi specjaliści pomagają w negocjacjach z zakładem ubezpieczeń. Sporządzamy wnioski o umorzenie regresu. Składamy odwołania. A jeśli to nic nie daje, negocjujemy wysokość regresu i w ostateczności próbujemy rozłożyć regres na raty.

Pamiętaj, chowanie wezwania zakładu ubezpieczeń do szuflady nic nie da. Znacznie lepiej jest rozpocząć negocjacje wcześniej i pozbyć się groźby szybkiej spłaty dochodzonej kwoty.